[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Słowa twoje łamią się na ich chwale, jak dawniej strzały pohańców�p t na ich
świętych pancerzach one ich popiołów nie wzruszą nawet one zaginą jak sko-
wyczenia psa wściekłego, co bieży i pieni się, aż skona góie na droóe. A teraz
czas już tobie wyniść z domu mego. Gościu, wolno puszczam ciebie.
Do wióenia na okopach Zwiętej Trójcy.
A kiedy wam kul zabraknie i prochu&
To się zbliżym na długość�p u szabel naszych. Do wióenia.
�y w Mowa o magnacie słynnym z okrucieństw, Mikołaju Bazylim Potockim, którego krwawe zabawy
opiewała ukraińska pieśń ludowa; stały się one także przedmiotem kilku opracowań literackich.
�y x o o e Order Złotego Runa, ustanowiony w r. 1430 przez Filipa III Burgunókiego, nada-
wany jako jedno z najwyższych oónaczeń w monarchii habsburskiej, a także przez królów hiszpańskich.
�y y ko a zbroja składająca się z kolcy , czyli połączonych z sobą kółek metalowych, wkładana
na ka��an ze skóry.
�p p o o , z ��. o e o de dosłownie: okrągła, kolista suknia o szerokiej, sztywnej spódnicy.
�p �Może mowa tu o Karolu ks. Raóiwille, Panie Kochanku , zamiłowanym myśliwym.
�p �Jak zauważa Kleiner: Znowu Pankracy uderza w styl isma niby Mesjasz nowy zapowiada
Sąd Ostateczny nad dawnym światem i niby para��azuje słowa hymnu ies i ae, że �nic nie bęóie
nie pomszczonego� (Ni i m ema e i ) .
�p �mies a ski s w słowach tych znajduje wyraz przekonanie, że dworska filozofia materia-
listyczna XVIII wieku, wywierając wpływ na mentalność mieszczan i łącząc się z ich dążeniami eman-
cypacyjnymi, doprowaóiła w efekcie do rewolucji ��ancuskiej 1789 r. Na przekonaniu o tym, że toczy
się śmiertelna walka mięóy dwoma ideałami etycznymi: mieszczańskim i feudalnym opiera się m.in.
struktura tragizmu Nie Boskie komedii .
�p t Henryk nawiązuje tu do tradycji przedmurza chrześc3aństwa , dodając sobie blasku jako nowy
obrońca wiary przodków.
�p u d o w poprzednich wyd. Bibl. Nar.: odległość .
Nie Boska komedia 56
Dwa orły z nas ale gniazdo twoje strzaskane piorunem.
ie e as i a k o o i
Przechoóąc próg ten, rzucam nań przeklęstwo, należne starości. I ciebie,
i syna twego poświęcam zniszczeniu.
Hej, Jakubie!
ak o i
Odprowaóić tego człowieka aż do ostatnich czat moich na wzgórzu.
Tak mi Panie Boże dopomóż!
o i
Nie Boska komedia 57
HISTORIA, KONIEC
CZZ CZWARTA�p v
ZWIATA
Od baszt Zwiętej Trójcy�p w do wszystkich szczytów skał, po prawej, po lewej, z tyłu
i na przoóie leży mgła śnieżysta, blada, niewzruszona, milcząca, mara oceanu, który
niegdyś miał brzegi swoje, góie te wierzchołki czarne, ostre, szarpane, i głębokości
swoje, góie dolina, której nie widać, i słońce, które jeszcze się nie wydobyło.
Na wyspie granitowej, nagiej, stoją wieże zamku, wbite w skałę pracą dawnych
luói i zrosłe ze skałą jak pierś luóka z grzbietem u Centaura�p x . Ponad nimi
sztandar się wznosi, najwyższy i sam jeden wśród szarych błękitów.
Powoli śpiące obszary buóić się zaczną w górze słychać szumy wiatrów
z dołu promienie się cisną i kra z chmur pęói po tym morzu z wyziewów.
Wtedy inne głosy, głosy luókie, przymieszają się do tej znikomej burzy i niesione
na mglistych bałwanach, roztrącą się o stopy zamku.
Widna przepaść wśród obszarów, co pękły nad nią.
Morze , Tłum
Czarno tam w jej głębi, od głów luókich czarno dolina cała zarzucona głowami
luókimi, jako dno morza głazami.
Słońce, Tłum
Słońce ze wzgórzów�p y na skały wstępuje w złocie unoszą się, w złocie roztapiają
się chmury, a im baróiej nikną, tym lepiej słychać wrzaski, tym lepiej dojrzeć można
tłumy, płynące u dołu.
�p v Część czwarta poprzeóona jest epigrafem: Bo om ess e di io , Milton. ( Bezdenna zguba, bez-
denne potępienie ). Jest to cytat z a a o e o Miltona. Słowa te wiążą się z wizją świata, historii
i losu luókiego zawartą w dramacie. W Nie Boskie komedii znalazła oówierciedlenie dość złożona
koncepcja tragizmu, łącząca się ściśle z wizją historii charakterystyczną dla Krasińskiego i pozwalają-
ca określić jego utwór mianem chrześc3ańskiej tragedii o luókim buncie . Osią tej koncepcji jest
przekonanie o istnieniu nieusuwalnych sprzeczności na różnych płaszczyznach rzeczywistości. Z tego
powodu nierozstrzygnięty pozostaje spór mięóy hr. Henrykiem a Pankracym. Jeden z nich uosabia
tragizm ginącej klasy (arystokracji, szlachty), skazanej na zagładę, lecz zarazem zobowiązanej moralnie
do podjęcia walki o wartości związane z historią tej klasy. Krasiński podkreśla wzniosłość owej walki,
z drugiej zaś strony nie szczęói słów krytyki szlachcie i w ogóle klasom posiadającym za występki po-
pełnione w przeszłości, jak również za obecną duchową małość (widać to m.in. w przeciwstawieniu hr.
Henryka reszcie zgromaóonych w okopach Zwiętej Trójcy). Pankracy natomiast reprezentuje tragizm
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
