[ Pobierz całość w formacie PDF ]
139
NAÛ FABELOJ
eLIBRO
pide en çevalejon. Kiel vi vidas, ankaû inter la hundoj
estas çiaj diferencoj; des pli inter la homoj.
Sed kiam ni parolas jam pri hundoj, çu vi scias, infa-
noj, kial hundo vostumas? Estas jene. Kiam la disinjoro
kreis la mondon kun çio kune, li iris de unu dia kreitaîo
al alia kaj bele afable ¸in demandis, çu ¸i estas konten-
ta en la mondo kaj çu io mankas al ¸i kaj simile. Tiel li
venis ankaû al la unua hundo en la mondo kaj deman-
dis ¸in, çu eble io mankas al ¸i. La hundo volis rapide
kapnei, ke danke dion ne, sed çar ¸uste ¸i estis flaranta
al io ege interesa (mi opinias, ke estis la unua osto aû la
unua ÿeleto el kolbaseto, ankoraû varma, eliranta ¸uste
el la mano de la Kreinto), la hundo eraris kaj fervore ek-
vostumis. Ekde tiu tempo la hundo vostumas, dum la
aliaj bestoj, kiel çevalo kaj bovino, scias kapjesi kiel ho-
mo. Nur la porko scias nek kapjesi nek kapnei, nome
tial, çar kiam Eternulo demandis, kiel ¸i estas kontenta
en la dia mondo, ¸i plu fosis per muzelo inter la glanoj
kaj nur iomete malpacience svingetis la vosteton, kvazaû
¸i volus diri: Pardonu, momenton, ¸uste nun mi ne ha-
vas tempon. Ekde tiu tempo la porko sençese svingetas
kaj skuetas la vosteton, dum ¸i vivas, kaj ¸ia vosteto
pune ¸is nun estas konsumata kun kreno aû mustardo,
por ke tio ¸in piku post la morto. Tiel estas ekde la kreo
de la mondo.
Sed ne pri tio mi volis hodiaû rakonti, sed pri la vaga-
140
NAÛ FABELOJ
eLIBRO
bondo, kiu nomi¸is Francisko Grafo. Tiu vagabondo va-
gis tra la tuta mondo; li estis eç en Trutnov, kie estas jam
germanoj, kaj en Hradec, kaj en Skalice, eç en Vodolov
kaj Marÿov kaj aliaj foraj urboj de la tuta mondo. Dum
iom da tempo li servis ankaû çe mia avo en Âernov, sed
sciu, vagabondo estas vagabondo; li prenis siajn kvin
aîojn kaj pluiris, al Starkoâ aû iu alia fino de la mondo,
kaj denove nek spuro nek aûdo estis pri li; tia nomada
karaktero li estis.
Jam mi diris al vi, ke oni nomis lin vagabondo, çifonu-
lo, senhejmulo kaj ankoraû diversmaniere; foje ankaû
oni diris al li, ke li estas çioprenanto, ÿtelisto, fripono aû
rabulo, sed en tio oni ege maljustumis lin. Francisko
Grafo neniam ion de iu prenis, ÿtelis, nek pinçprenis.
Kredu min, eç ne tiom, kiom sub ungo kaÿi¸us. ¯uste
tial, çar li estis tiel honesta, fine li ¸isvivis grandan glo-
ron; sed ¸uste pri tio mi volas rakonti al vi.
Foje do tiu vagabondo Francisko staris en Podmës-
teâko kaj meditis, çu iri por bulko al la bakisto Viâek aû
al la maljuna sinjoro Prouza por kornbulko. Kaj jen pre-
ter li iras nobla sinjoro, eble li estis fremda fabrikanto aû
agento, kaj portas en la mano ledan kofreton. Subite ek-
blovis vento, deîetis la çapelon de tiu sinjoro kaj jam ru-
ligis ¸in tra la ÿoseo. Homo, tenu ¸in por momento,
ekkriis rapide tiu sinjoro kaj îetis al Francisko la ledan
141
NAÛ FABELOJ
eLIBRO
kofreton; kaj antaû ol vi dirus klak, jam polvi¸is post li
¸is ie apud Sychrov, por kapti la çapelon.
Staras do Francisko Grafo kun la kofreto en la mano
kaj atendas, ¸is revenos tiu sinjoro. Li atendas duonho-
ron, atendas unu horon, sed la sinjoro nenie. Francisko
eç ne kura¸as rapidkuri por la bulko, por ke eble la sin-
joro ne preterpasu lin, kiam li revenos por la kofreto. Li
atendas du horojn, tri horojn kaj por ne enui, li fajfas
dume trançilon. La sinjoro ne revenas, kaj jam nokti¸as.
Sur la çielo briletas la steletoj, la tuta urbeto dormas
kaûrante kiel kato post forno, mire ke ¸i ne ronronas,
kiel bone estas al ¸i en la kusenoj. Sed la vagabondo
Francisko ankoraû sençese staras, timtremas, rigardas al
la steletojn kaj atendas, ¸is la sinjoro revenos. Batis ¸uste
la noktomezo, kiam aûdi¸is post li terura voço: Kion vi
faras çi tie?
Mi atendas çi tie iun fremdan sinjoron, diris Franci-
sko. Kaj kion vi havas en la mano? demandis la teru-
ra voço.
Kofreton de tiu sinjoro, rakontis la vagabondo. Mi
devas ¸in teni por li ¸is lia reveno.
Kaj kie estas tiu sinjoro? demandis la terura voço la
trian fojon.
Li nur forkuris, por kapti sian çapelon, diris Franci-
sko.
142
NAÛ FABELOJ
eLIBRO
Haha, diris la terura voço. Tre suspektinde. Iru kun
mi.
Ne eblas, defendis sin la vagabondo, Mi devas
atendi çi tie.
En nomo de la le¸o mi arestas vin, ektondris la
granda voço, kaj tiam Francisko Grafo komprenis, ke tiu
estas sinjoro Boura, policisto, ke li devas obei. Li grat-
frotis sin, ek¸emis kaj iris kun sinjoro Boura al la komi-
sarejo. Tie oni enskribis lin en la dikan libron kaj fermis
lin en karcero; sed tiun kofreton dume oni ÿlosis, ¸is ve-
nos matene sinjoro ju¸isto.
Matene oni venigis la vagabondon antaû sinjoron ju¸-
iston; kaj tiu ja estis, ververe, sinjoro konsilisto Ôulc,
ankaû tiun la kapo ne plu doloras.
Ci sentaûgulo, ci stratvagulo, ci nenifarulo, diris la
sinjoro ju¸isto, jam denove çi tie? Pasis apenaû mona-
to, kiam ni fermis cin pro la vagado. Jesuo, hometo, kun
ci ni havas ¸enaîojn! Nu, kie oni cin prenis, çu denove
ci vagis?
Tute ne, moÿta sinjoro, diris vagabondo Francisko,
jen sinjoro Boura min arestis, çar mi staris.
Nu, vidu, ci mavulo, diris la sinjoro ju¸isto, kial ci
staris? Se ci ne estus starinta, oni ne estus arestinta cin.
Sed mi aûdas, ke oni trovis çe ci ian kofreton. Çu vere?
Mi petas, moÿta sinjoro, diris la vagabondo, tiun
kofreton donis al mi iu fremda sinjoro.
143
NAÛ FABELOJ
eLIBRO
Homo, ekkriis la sinjoro ju¸isto. Tiun fremdan sin-
joron, tion jam ni scias. Kiam iu ion ÿtelas, li diras do, ke
tion li ricevis de iu fremda sinjoro. Hometo, per tio vi ne
trompos nin. Kaj kio enestas en la kofreto?
Tion mi ne scias, per mia animo, diris vagabondo
Francisko.
Ci fripono, diris la sinjoro ju¸isto, ni mem rigardos
tion.
Kaj la sinjoro konsilisto malfermis la kofreton kaj ek-
saltis pro surprizo. Tie estis nura mono, kaj kiam li ¸in
kalkulis, ¸i faris unu milionon tricent sesdek sepmil ok-
cent dek kvin kronojn naûdek du helerojn kaj krome
unu dentobroso.
Tondro al tio, ekkriis la sinjoro ju¸isto, homo, kie
ci ÿtelis ¸in?
Mi petas, sinjora moÿto, demandis sin Francisko
Grafo, tion igis min teni tiu fremda sinjoro, kiu estis
kaptanta la çapelon, kiun vento prenis de li.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
