[ Pobierz całość w formacie PDF ]
hrabina co chwilę dyskretnie osuszała chustką napływające jej do oczu łzy.
Nagle lekki zefirek przyniósł z pól zapach siana, kwiatów i nadchodzącej jesieni.
Był koniec sierpnia. Jorgos objął Klarę. Zachwycony roztoczańskimi widokami,
zapachami i może trochę miejscowym samogonem, zwanym dowcipnie przez
gospodarza zagrody wilgoć wąwozu , szepnął:
Wymarzone miejsce na wesele. Mrugnął do żony.
Uhmmm mruknęła Klara.
Na środek podwórka, podejrzanie kołyszącym się krokiem, wyszedł rosły
mężczyzna w stroju ludowym, ze skrzypcami pod brodą. Zagrał skoczną przygrywkę,
a potem zaśpiewał:
Za las, chłopcy, za las. Bo za lasem grają. Bo mi się w Zamościu panny
podobają. Pijcie chłopcy wódkę, zajadajcie chleba, kochajcie dziewczyny, pójdziecie
do nieba. Pili chłopcy wódkę, zajadali chleba, kochali dziewczyny, nie poszli do
nieba&
Przyśpiewka weselna odbiła się echem po okolicy i poszybowała ponad głowami
weselników gdzieś w przestworza. Nie wiadomo, dlaczego wywołała u większości
kobiet łzy w oczach, a panna młoda rozpłakała się żałośnie. Takie to było dziwne
wesele.
* * *
Gdy weselnicy wciąż świętowali, na cmentarzu w Tarnawatce powoli zapadał
mrok. Na płycie granitowego grobowca, położonego tuż przy cmentarnym murze,
płonęły znicze. Ktoś ostatnio wyremontował zaniedbany pomnik. Wygrawerowano
nowe napisy i nawet wstawiono krzyż. Oprócz dwóch owalnych zdjęć z wizerunkami
zmarłych pojawiła się też informacja: Tu pochowano małżeństwo, Henryka
Sokolskiego i Zofię ze Zgrajewskich Sokolską. Oboje zginęli śmiercią tragiczną.
Tego samego dnia całkiem niedaleko, na skromnej, nieodwiedzanej od lat mogile
Hanny Guzik, ktoś położył świeże kwiaty. Zmierć pogodziła postaci dramatu. Tak
zakończyła się po stu latach historia miłości, która nikomu nie przyniosła szczęścia.
Czy rzeczywiście Zosia Zgrajewska po swojej tragicznej śmierci zaczepiała ludzi na
zamojskim rynku, nie wiadomo. Inna rzecz, że gdy wreszcie spoczęła w mogile obok
męża, a młodzi Sokolscy pieniądze z odziedziczonego majątku przeznaczyli na cele
dobroczynne, nikt już więcej widziadła z Zamościa nie spotkał.
Przypisy
1 gr. aghapi mu (±³¬À· ¼¿Å) moja ukochana.
2 Wyspa Toros jest fikcją literacką. Wzmianka o niej jest jedynie nawiązaniem do poprzednich powieści
autorki i Å‚Ä…czÄ…cej je bohaterki.
3 Polski odpowiednik imienia Jorgos.
4 Opisywany rynek zielony zlikwidowano w Zamościu w 2012 roku.
5 gr. kafenijo (š±Æµ½µ¯¿) kawiarnia typu orientalnego; miejsce spotkaÅ„ mężczyzn.
6 gr. ouzo (OÍzo) grecka wódka o smaku anyżowym i zawartoÅ›ci alkoholu do czterdziestu oÅ›miu procent;
podawana z wodÄ… (w dodatkowej szklance), a w niektórych lokalach z mezes (¼µ¶Â), czyli zakÄ…skÄ… w cenie.
Po rozcieńczeniu wodą zmienia kolor na mleczny.
7 gr. oriste (©Á¹Ãĵ) proszÄ™ bardzo, w znaczeniu: oto proszÄ™.
8 Dokładny cytat wypowiedzi papieża Jana Pawła II, który odwiedził Zamość 12 czerwca 1999 roku, brzmi:
Tutaj z wyjątkową siłą zdaje się przemawiać błękit nieba, zieleń lasów i pól, srebro jezior i rzek. Tutaj śpiew
ptaków brzmi szczególnie znajomo, po polsku&
9 Zamość jest znany jako miasto idealne , a układ twierdzy przetrwał do dzisiaj w stanie praktycznie
niezmienionym. Stanowi on główną atrakcję dla przybywających tu licznie urbanistów i architektów. Zamość jest
przykładem tego, jak starano się zrealizować koncepcję miasta idealnego .
10 łac. Dotknąłeś rzeczy igłą, trafiłeś w sedno.
11 Niemal całe Roztocze przykrywa parasol ochrony przyrodniczej. Roztoczański Park Narodowy uzupełniają
cztery parki krajobrazowe, liczne rezerwaty i pomniki przyrody. Na wszelki wypadek, gdyby coÅ› jeszcze
pozostawało bezbronne, tworzy się tu Międzynarodowy Rezerwat Biosfery.
12 Jan Sariusz Zamoyski, herbu Jelita (19.03.1542 3.06.1605) hetman wielki koronny od 1581 roku.
Sławny wódz i doradca królów, w 1580 roku założył Zamość. Spełnił marzenie o własnym mieście, a pózniej
o własnym państwie . Założona przez niego w 1589 roku Ordynacja Zamojska tak właśnie była nazywana
państwo zamojskie . Wielce urodziwy Zamość jest wpisany na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
13 Ordynację Zamojską zlikwidowano ponad 60 lat temu, ale jej spuścizna jest na Roztoczu wyraznie
widoczna. Nazwy miejscowości Tomaszów, Józefów czy Stanisławów wywodzą się od imion kolejnych
ordynatów ich założycieli. Uroczy Zwierzyniec, który powstał w 1593 roku, włączył do ordynacji sam jej
założyciel, kanclerz Jan Zamoyski.
14 Maria Kazimiera d Arquien Francuzka, żona III ordynata, Jana Sobiepana Zamoyskiego, pózniejsza
królowa Marysieńka Sobieska. Dzięki pierwszemu mężowi związana z Zamościem i Zamojszczyzną. Z powodu
skandalicznego romansu pozamałżeńskiego jest kontrowersyjną postacią historyczną.
15 Jan Sobiepan Zamoyski, herbu Jelita (9.04.1627 7.04.1665) III ordynat, nie odziedziczył po swoim
dziadku wielu zalet. Bezsprzecznie patriota, wsławił się jako wybitny żołnierz i wódz. Bogaty i popularny wśród
szlachty polskiej, został jednym z bohaterów powieści Potop Henryka Sienkiewicza.
16 W Pilaszkowicach Pierwszych, w swojej posiadłości Jan Sobieski założył wokół pałacu park złożony z alei
lipowych. Pojedyncze drzewa tworzyły kształt litery M na cześć jego ukochanej Marii. Wiele spośród listów
Sobieskiego do Marysieńki powstało właśnie w Pilaszkowicach.
17 Zamojski hejnał jest grany tylko na trzy strony świata. To chyba jedyny taki zwyczaj na świecie i bardzo
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
