[ Pobierz całość w formacie PDF ]
innym organom. SamPowU nie zawiera takiej klauzuli, mówiąc jedynie o zakresie wyłącznej
właściwości rady powiatu (art. 12). W SamWojU, przy zakreśleniu spraw należących do wyłącznej
właściwości sejmiku (art. 18), obowiązuje, odmiennie niż w gminie, klauzula domniemania kom-
petencji organu wykonawczego. Zgodnie z art. 41 ust. 1 SamWojU, zarząd województwa wykonu-
je zadania należące do samorządu województwa, nie zastrzeżone na rzecz sejmiku województwa
i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych.
O dominacji organów stanowiących decyduje wszakże ranga spraw należących do wyłącznej
właściwości rad gminy i powiatu oraz sejmiku. Katalog tych spraw jest precyzyjnie i szczegółowo
określony w art. 18 ust. 2 pkt. 1-15 SamGminU, art. 12 pkt. 1-11 SamPowU oraz art. 18 pkt. 1-21
SamWojU. Wśród spraw należących do wyłącznej właściwości organów stanowiących należy zwrócić
uwagę na następujące kategorie: stanowienie aktów prawa miejscowego, w tym statutu j.s.t., roz-
strzyganie o kierunkach działania j.s.t. (uchwalanie programów gospodarczych, planów zagospoda-
rowania przestrzennego, a w województwie strategii rozwoju województwa), wybór zarządu j.s.t.
i organów wewnętrznych organu stanowiącego, podejmowanie uchwał w sprawie budżetu, podat-
ków i opłat lokalnych, decydowanie o zasadach współdziałania z innymi j.s.t. i organami administra-
cji rządowej oraz podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych j.s.t., przekraczających zakres
zwykłego zarządu. Wyłączna właściwość organów oznacza, iż nie mogą one delegować swoich
uprawnień w tym zakresie na organy wykonawcze ani na przewodniczących tych organów.
Organy stanowiące realizują swoje funkcje uchwałodawcze na sesjach, zwoływanych przez
przewodniczącego rady (sejmiku) w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Do
Podstawy prawne funkcjonowania terytorialnej administracji publicznej w RP 53
zawiadomienia o zwołaniu sesji dołącza się porządek obrad wraz z projektami uchwał. Rady
(sejmik) mogą wprowadzić zmiany w porządku obrad bezwzględną większością głosów usta-
wowego składu rady (sejmiku). Na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu rady oraz sej-
miku, a także na wniosek zarządu gminy oraz powiatu, przewodniczący rady (sejmiku) obowią-
zany jest zwołać sesję w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku. Wniosek powinien zawierać
porządek obrad i projekty przewidywanych uchwał. Na wniosek przewodniczącego zarządu
j.s.t. przewodniczący rady gminy i powiatu oraz sejmiku jest obowiązany wprowadzić do po-
rządku obrad najbliższej sesji rady (sejmiku) projekt uchwały, jeżeli wnioskodawcą jest zarząd
j.s.t., a projekt wpłynął do rady (sejmiku) co najmniej 7 dni przed dniem rozpoczęcia sesji (art. 20
SamGminU, art. 15 SamPowU, art. 21 SamWojU).
2.4.1.3. Funkcja kontrolna
Sposób realizacji funkcji kontrolnych organów stanowiących uregulowany jest identycz-
nie w przepisach art. 18a SamGminU, art. 16 SamPowU oraz art. 30 SamWojU.
Organy stanowiące j.s.t. kontrolują działalność zarządów gmin, powiatów i województw oraz
gminnych, powiatowych i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, a w przy-
padku gmin także działalność jednostek pomocniczych gminy. Uprawnienia kontrolne wykony-
wane są przez rady (sejmik) przy pomocy powoływanych komisji, stałych i doraznych, w tym
w szczególności za pośrednictwem komisji rewizyjnej, powoływanej w celu realizacji upraw-
nień kontrolnych. W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, reprezentujący wszystkie kluby
działające w radzie (sejmiku). Nie mogą w niej zasiadać radni będący członkami zarządu j.s.t.
oraz przewodniczący oraz wiceprzewodniczący rady gminy, powiatu i sejmiku.
Komisja rewizyjna opiniuje wykonanie budżetu j.s.t. i występuje z wnioskiem do rady
(sejmiku) w sprawie udzielenia lub nieudzielenia zarządowi absolutorium. Wniosek w spra-
wie absolutorium podlega zaopiniowaniu przez regionalną izbę obrachunkową. Komisja rewi-
zyjna wykonuje inne zadania zlecone przez rady (sejmik) w zakresie kontroli. Zasady i tryb
działania komisji rewizyjnej określa statut j.s.t.
2.4.2. Organy wykonawcze i ich funkcje
2.4.2.1. Ustrój organów wykonawczych
Przepisy ustaw ustrojowych określają zarządy (gminy, powiatu, województwa, związku
gmin, związku powiatów) jako ich kolegialne organy wykonawcze. W skład zarządu gminy
wchodzą: wójt albo burmistrz (prezydent miasta), jako przewodniczący zarządu, ich zastępcy
oraz pozostali członkowie. Liczbę członków zarządu od 3 do 5 osób określa w statucie rada
gminy, z tym, że w gminach do 20 000 mieszkańców zarząd gminy liczy 3 osoby (art. 26 ust. 2
i art. 28 ust. 1 i 1a SamGminU).
W skład zarządu powiatu wchodzą starosta, jako jego przewodniczący, wicestarosta i pozostali
członkowie. Liczbę członków zarządu od 3 do 5 osób określa w statucie rada powiatu (art. 26
ust. 2 oraz art. 27 ust. 1 SamPowU). W skład zarządu województwa, liczącego z mocy przepi-
54 SAMORZD TERYTORIALNY NR 1-2
su art. 31 ust. 2 SamWojU 5 osób, wchodzi marszałek województwa, jako jego przewodniczący,
1 lub 2 wicemarszałków i pozostali członkowie.
Organy stanowiące powinny dokonać wyboru zarządów, w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłosze-
nia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy, ponieważ jeżeli rady (sejmik) nie doko-
nają wyboru zarządów w ww. terminie, ulegają rozwiązaniu z mocy prawa (art. 28a SamGminU,
art. 29 SamPowU, art. 33 SamWojU).
Obecna regulacja ustaw ustrojowych dopuszcza wybór całego zarządu zarówno spośród
radnych, jak i osób spoza składu rady czy sejmiku. Wprowadza także zasadę wyboru człon-
ków zarządu na wniosek jego przewodniczącego. Dlatego też wybór zarządu rozpoczyna się
od wyboru wójta (burmistrza), starosty, marszałka województwa. Są oni wybierani bezwzględ-
ną większością głosów ustawowego składu rady (sejmiku), w głosowaniu tajnym. Następnie
zaś, wyłącznie na wniosek przewodniczącego, dokonuje się wyboru jego zastępców oraz pozosta-
łych członków zarządu; wybór następuje zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
