[ Pobierz całość w formacie PDF ]
austriacki (pod Auckiem) i wzięto wielu jeńców. Poważne sukcesy osiągnięto również w Galicji i na
Bukowinie. Ciężkie walki na Wołyniu doprowadziły do ustabilizowania się linii frontu nad
Stochodem. Front tylko nieznacznie przesunął się na zachód, jednak cała ofensywa miała duże
znaczenie prestiżowe, przyprawiła Niemców, a zwłaszcza Austriaków o poważne straty. Jednak
uważa się, że był już to wysiłek ponad skromne możliwości, czego skutki dały się odczuć w 1917 r.
Na froncie kaukaskim operacje rosyjskie w 1916 r. przebiegały bardzo pomyślnie. Wiosną wojska
rosyjskie zabezpieczyły już całkowicie Transkaukazję i związały przez to połowę tureckich sił
zbrojnych (sukcesy te nie spowodowały żadnych większych zmian). W drugiej połowie roku, gdy z
frontu przestały przychodzić wieści o zwycięstwach nastroje w państwie znów się pogorszyły.
Ministrowie zmieniali się jak w kalejdoskopie odszedł Sazonow ze stanowiska ministra spraw
zagranicznych, zastąpił go Strmer, po czym urząd ten objął Aleksandr Trepow. W ostatnich dniach
dniach 1916 (s.st.) objął ten urząd ostatni premier Rosji carskiej książę Nikołaj Golicyn.
Przemówienia w Dumie stawały się coraz śmielsze. W noc z 16 na 17 grudnia s.st. Zamordowano
Rasputina po zwabieniu go do pałacu ks. Jasupowa w Piotrogrodzie. Car i carowa nie godzili się na
żadne ustępstwa i odmawiali powołania rządu spośród przedstawicieli opozycji parlamentarnej. W
takiej sytuacji dojrzewać zaczęła koncepcja przewrotu pałacowego chciano zmusić cara do
abdykacji, a na tron powołać jego brata (Michała) lub w. ks. Mikołaja Mikołajewicza (mówiło się też
o oddaniu władzy małoletniemu carewiczowi Aleksemu). W grudniu odbyło się w tej sprawie
zebranie wtajemniczonych w Moskwie przyjęto tam propozycję zwrócenia się do Mikołajewicza,
który miał jednak odmówić.
REWOLUCJA
Inicjatorzy przewrotu pałacowego nie zdążyli jednak wykonać swoich planów, a nawet podjąć
realnych prób w tym kierunku, jako że ubiegły ich wydarzenia rewolucyjne. Nie dało się już
opanować strajków robotniczych, wystąpień chłopskich i wzmagających się nastrojów
buntowniczych w armii.
Od połowy lutego strajki w stolicy praktycznie nie ustawały: 23 lutego (8 marca) uczestniczyło już w
nich 90 tys. robotników. Ponadto w Piotrogrodzie zabrakło przejściowo chleba, co spowodowało, że
na ulice wyszły rozwścieczone kobiety. Pojawiły się transparenty z hasłami wzywającymi do
zaprzestania wojny. Następnego dnia w strajkach i demonstracjach wzięło udział 200 tys. osób. Nic
nie dały rozkazy opanowania sytuacji słane przez Mikołaja II z kwatery gł. %7łołnierze przejawiali
coraz mniejszą ochotę wypełniania rozkazów. 26 lutego polała się krew i tego samego dnia oddziały
wystąpiły przeciwko przywódcom ! następnego dnia do tłumów zaczęli przyłączać się oficerowie.
W Piotrogrodzie natomiast zajęto arsenał, uwolniono więzniów politycznych, zdemolowano gmach
Departamentu Policji i komisariaty. Najwyżsi dostojnicy państwowi z premierem na czele zostali
aresztowani.
Rewolucja odniosła całkowite zwycięstwo ! carat upadł.
XXIII. RZD TYMCZASOWY. PRZEWRT PAyDZIERNIKOWY
DWUWAADZA
Na szybkie i w miarę łatwe zwycięstwo rewolucji (upadek caratu) złożyło się wiele różnych
czynników ! głównie załamanie nastrojów społecznych (przez przedłużającą się wojnę,
wymagającą coraz nowych wyrzeczeń) i schyłek autorytetu władzy monarszej (przez aferę z
Rasputinem). Dopiero 27 lutego zaczęto tworzyć Radę Delegatów Robotniczych i %7łołnierskich
wybory (przeprowadzone właściwe w ogniu walk) dały większość eserowcom i mienszewikom.
Przewodniczący Rady mienszewik Nikołaj Czicheidz (zastępcy: przywódca trudwików w IV
Dumie Aleksandr Kiereński, mienszewik Matwiej Skobielew).
Upadek rządu był okazją do przejęcia władzy przez aktywnych przywódców dumskiej opozycji. 26
lutego dekret z kwatery głównej cara odraczający obrady parlamentu na czas nieograniczony.
Mimo to postanowiono działać dalej ! wyłoniono Tymczasowy Komitet Dumy Państwowej, z
Rodzianką (przewodniczący izby niższej) na czele (27 lutego). Następnego dnia komitet wyznaczył
komisarzy do kierowania ministerstwami i polecił nie przepuszczać z kierunku stolicy Mikołaja II (na
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
